Debat of campagne

De Algemene Politieke Beschouwingen waren anders dan anders. De vertrouwde indeling van coalitie tegenover oppositie werd losgelaten. Iedere partij nam de gelegenheid te baat zichzelf te profileren, met het oog op de verkiezingen van 22 november.

Prinsjesdag bracht weinig verrassingen. Voorgenomen beleid was traditiegetrouw uitgelekt. En iedereen realiseert zich dat het uitgestippelde beleid met bijbehorend kostenplaatje beperkt houdbaar is. Want na de verkiezingen ligt het speelveld weer open. De Algemene Politieke Beschouwingen hadden daardoor meer weg van een verkiezingscampagne dan van een politiek debat. En zoals het in campagnetijd gaat, werden er stellingen betrokken die vooral waren gericht op uitvergroting van thema’s waarop partijen zich kunnen profileren, om zich daarna te kunnen opwerpen als redder in de nood met de beste oplossingen.

Vrijwel iedere partij had de mond vol over de enorm toegenomen armoede. Daarom worden er miljarden uitgetrokken de bestaanszekerheid te vergroten. Niemand die zich afvraagt of de armoede wel is toegenomen, want electoraal oninteressant. Maar als je de armoedegrens die het SCP voor 2024 heeft vastgesteld hanteert – 1581 euro per maand – dan blijkt net iets minder dan 5 procent van de bevolking daaronder te vallen. Het laagste niveau sinds 1980. Dat wil niet zeggen dat er geen schrijnend probleem is voor grote groepen, maar om maatregelen te nemen is het wel zo handig dat de omvang van het probleem goed in beeld is.

Hetzelfde geldt voor de aantallen asielzoekers die naar Nederland komen. De aantallen die bij de APB werden geroepen varieerden van tien- tot honderdduizenden. Waar iedereen ervan overtuigd leek dat de toestroom in sterk toeneemt, laten UNHCR-cijfers een ander beeld zien. Begin dit jaar becijferde die organisatie dat we tussen de 49.000 en 77.000 asielzoekers konden verwachten. De meest recente cijfers wijzen er zelfs op dat het aantal van 49.000 niet zal worden gehaald.

De komende maanden is het dus zaak om je bij iedere begrotingsbespreking af te vragen of het gaat over een inhoudelijk debat of op de verkiezingen gerichte retoriek.